Młyn “Pałędź” w Czyszkówku

Młyn w XIX wieku należał do dóbr folwarku Czyszków. Pałędź stanowiła odrębną osadę młyńską. Drewniany budynek młyna został wzniesiony w połowie XIX w. Początkowo do napędu zastosowano nadsiębierne koło wodne, które poruszało jedno złożenie kamieni i jagielnik. W 1920 roku młyn zmodernizowano usuwając koło wodne i zastępując je turbiną systemu Francisa, stojącą, o mocy 15 KM. Po II Wojnie Światowej urządzenia młyna ponownie modernizowano. W 1962 roku wygasło pozwolenie na spiętrzanie wody w stawie, które nie zostało ondnowione.Na początku lat 70. XX w. młyn był już nieczynny. Rozebrano go na początku lat 90. XX w.

Rekonstrukcja obiektu wg. informacji od p. Ryszarda Bedełka:Budynek był parterowy, stosunkowo wysoki ok. 3,5 m, prostopadłościenny, nakryty dachem naczółkowym. Jednoprzestrzenny. Z empora wzdluz sciany „wodnej”. Pod empora była pędnia główna wybudowana ok. 1942 roku. Wcześniej istniało przełożenie poprzez wał koła wodnego i koła zębate. Na emporze stało złożenie kamieni oraz walce 60-tki. Byl tez obłuskiwacz Mars, odsiewacz graniasty, elewatory, rury spustowe, skrzynie zasypowe i mączne. Proces technologiczny taki jak w prostych młynach tego typu, nie pozwalający na produkcję maki lepszych gatunków. Mąkę otrzymywano na walcach, była to tzw. razówka. Na złożeniu kamieni mielono zboże na śrutę. Kamienie typu „nalewane”, typowe.w typowym łubiu, z koszem zasypowym o pojemności do 100 kg. i stojakiem.

Źródła: Piotr Czepas “Młynarstwo w Powiecie Garwolińskim”, NID