Jak przebiegały drogi w dawnym Garwolinie i która jego część jest najstarsza? Dokładnie nie wiadomo. Różni autorzy opracowań urbanistycznych i historycznych dotyczących Garwolina mają na ten temat odmienne poglądy. Dziś skupimy się na jednej z hipotez.
Można się dopatrywać wcześniejszego układu wiejskiego w zachodniej części Garwolina w obrębie dawnego “Rynku Starego” (dziś teren Liceum). Gdzie jeszcze na jego południowej i zachodniej pierzei zachowały się charakterystyczne budynki. Jak chociażby wspominany przez nas ostatnio drewniany budynek (Sienkiewicza 19), kiedyś z charakterystycznym podcieniem silnie wysuniętym od ul. Sienkiewicza, który wsparty był na stemplu. Na planie Garwolina z 1853 roku, miasto przecina już trakt Warszawsko-Lubelski, ale na zachodzie ulica prowadząca z Miętnego do Garwolina (dziś ul. Cmentarna) podpisana jest jako “Stara Warszawska”, co by sugerowało dawne połączenie drogowe Garwolina z Warszawą i Czerskiem. Wchodząc do Garwolina od Miętnego po prawo mijamy kościół św. Anny i już szerszą drogą wchodzimy na “Rynek Stary”, gdzie droga przecina go z północnego zachodu na południowy wschód. Następnie ul. Senatorską dochodzimy do “Rynku Nowego” (dziś Skwer im. Solidarności) i kościoła. W wspomnianym planie można się jeszcze dopatrzyć że “dawny Garwolin”, który mógł się znajdować po zachodniej części, strasznie różni się od wschodniego Garwolina. A mowa tutaj o wielkości działek i parcelacji miasta. Na zachodniej części są to wąskie i długie działki, a na wschodniej duże działki zbliżone do prostokątów. Co mogłoby sugerować że część zachodnia należała do zamożniejszych właścicieli, jak chociażby potwierdza to teza że dwór książęcy znajdował się na terenach plebańskich (dziś ul. Modrzewskiego). Wiele teorii się nasuwa badając stary Garwolin. A być może badania, które są aktualnie prowadzone na skwerze dostarczą jeszcze ciekawszych źródeł do badania historii Garwolina.
Serdecznie zapraszamy do dyskusji.
