Budynek Szkoły Podstawowej w Rudzie Talubskiej

Starania o nowy  budynek rozpoczął w 1928 roku energiczny nauczyciel o nazwisku Pohorecki. Dokładnie był nim Grzegorz Pohorecki[1], kierownik szkoły w Górznie z lat 1926-1928[2]. To on zorganizował komitet budowy szkoły w składzie: Wojciech Makowski, Wojciech Kęder, Piotr Zalech i inni. Plac pod budowę udostępniła rodzina Zakrzewskich – od 1910 roku Władysław Zakrzewski był właścicielem folwarku Ruda Talubska[3]. Dobra wola lokalnych władz i opodatkowanie się miejscowej ludności pozwoliła na rozpoczęcie budowy. Pierwotnie szkoła była parterowa i składała się z dużego pomieszczenia klasowego, oraz lokalu mieszkalnego dla rodziny nauczyciela. Jej Kierownikiem był wspomniany już Grzegorz Pohorecki. Nowy budynek szkoły oddano do użytku w 1936 roku, jej kierownikiem został nauczyciel o nazwisku Syta. W latach okupacji niemieckiej, pod kierownictwem ówczesnego kierownika Bolesława Jóźwickiego, prowadzone było w szkole tajne nauczanie dla 70 osób przez wysiedlonych z Krotoszyna: Halinę i Jana Duczmalów.
Pierwszej rozbudowy dokonano w 1948 roku, dobudowano jedną klasę, następnie piętro z dwiema salami, biblioteką, pokojem nauczycielskim, korytarzem i klatką schodową. W 1952 roku, dyrektorem szkoły został Michał Chciałowski za którego kadencji nastąpiła kolejna rozbudowa w 1958 roku. Dobudowano wówczas drugie skrzydło szkoły z czterema salami lekcyjnymi, zastępczą salą gimnastyczną i korytarzami. Wtedy też powstał budynek gospodarczy. Prace wykonano sposobem gospodarczym przy dużym zaangażowaniu miejscowego społeczeństwa. Kolejnymi dyrektorami szkoły byli Maria Balas 1987-1991 i Aleksander Byks 1991-2019 za kadencji którego w 1993 roku oddano do użytku kolejną część szkoły z kotłownią olejową, czterema salami lekcyjnymi i nowymi toaletami. Dopiero wtedy doprowadzono do szkoły bieżącą wodę i wyremontowano dom nauczyciela.

W Archiwum Państwowym w Lublinie odnaleźliśmy projekt 4 klasowej z 1930 roku. Na załączonych planach widzimy już  budynek na większej swojej części piętrowy z salą sportową. Do projektu dołączona jest również dokumentacja, oraz plany zagospodarowania całego terenu przyszkolnego.

Opracował Krzysztof Kot


[1] https://www.zsrt.pl/index.php/historia-szkoy.html
[2] Zbigniew Gnat-Wieteska, “Dzieje Gminy Górzno”, Pruszków 2010
[3] Paweł Ajdacki, “Pałace, dwory i folwarki ziemi garwolińskiej”, Otwock 2019